Wat is asbest?
Asbest is een verzamelnaam voor een groep mineralen, die wat betreft chemische samenstelling en fysische eigenschappen erg veel op elkaar lijken. Asbest bestaat uit hele kleine vezels, zo klein dat ze met het blote oog niet te zien zijn.
In het verleden werd Asbest verwerkt tot een grote variatie aan producten. Asbest kan voorkomen in bijvoorbeeld daken, golfplaten, schoorstenen en kozijnen. Men schat dat er in Nederland zo’n 3.500 asbestbevattende producten zijn.
De eigenschappen van asbest zijn:
- Bestand tegen hoge temperaturen
- Grote slijtvastheid
- Grote treksterkte
- Bestand tegen zuren en logen
- Bestand tegen Micro-organismen
- Groot isolerend vermogen
- Grote duurzaamheid
- Bestand tegen temperatuurschommelingen
- Goed te verwerken met andere materialen
Video: wat is asbest?
Asbesthoudende materialen zijn veel gebruikt in gebouwen en woningen. Asbest heeft lang bekend gestaan om een aantal goede eigenschappen: het is sterk, slijtvast, bestand tegen vocht en hoge temperaturen. Bovendien was het goedkoop. Tot in de jaren 80 was asbest een populair middel om bijvoorbeeld gebouwen op goedkope wijze te isoleren. Het gebruik van asbest is sinds 1993 verboden omdat de asbestvezels bij inademing voor gezondheidsklachten kunnen zorgen.
Soorten asbest
Asbest onderscheid zich in vezelstructuur. De Serpentijnen zijn krul vormige vezels en de Amfibolen hebben naald vormige vezels bijvoorbeeld. In de praktijk worden de verschillende soorten asbest met hun oorspronkelijke kleur aangeduid. Deze verschillende kleuren zijn vooral bij ruwe asbest te zien. Zodra het asbest wordt bewerkt verdwijnen deze kleurverschillen.
Er zijn 3 soorten asbest:
- Wit Asbest (Chrysotiel) - Serpentijn
- Blauw Asbest (Crocidoliet) - Amfibool
- Bruin Asbest (Amosiet) - Amfibool
Hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest
Asbest kan worden onderverdeeld in twee verschillende toepassingen: hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest. Bij hechtgebonden asbest worden de asbestvezels gebonden door bijvoorbeeld cement of lijm. Hechtgebonden asbest is de meest voorkomende vorm en kan zowel binnenshuis als buitenshuis gebruikt zijn. Golfplaten en buizen zijn een goed voorbeeld van een hechtgebonden asbest, maar ook lijm of kit waarin asbest is verwerkt valt hieronder.
Niet-hechtgebonden asbest is niet gebonden in een ander materiaal. Deze vorm van asbest is dan ook gevaarlijker dan hechtgebonden asbest omdat de vezels gemakkelijker verspreid kunnen worden. De vezels zijn namelijk niet of nauwelijks verankerd in een bindmiddel. Voorbeelden van niet-hechtgebonden asbest zijn onder andere isolatiemateriaal en spuitasbest. Dit asbest is gevaarlijker dan de gebonden variant en moet zo snel mogelijk verwijderd worden.
Is asbest gevaarlijk?
Het inademen van asbest kan grote risico’s voor de gezondheid met zich mee kan brengen. Zolang asbest vast zit in ander materiaal is er weinig aan de hand. Maar zodra de vezels vrijkomen, bijvoorbeeld bij een verbouwing of in dit geval een brand, wordt het een probleem.
Onderzoek naar de gezondheidsrisico's van asbest leidt al snel tot de conclusie dat het inademen van asbestvezels de belangrijkste oorzaak tot de problemen vormt. De asbestvezels die een gevaar voor de gezondheid vormen zijn vezels:
- die langer zijn dan 5 micrometer;
- dunner zijn dan 3 micrometer;
- een lengte-dikte verhouding hebben van 3 staat tot 1.
Drie verschillende longziekten worden direct met het inhaleren van asbestvezels in verband gebracht. Dat zijn:
- Asbestose (verstijving van de longen);
- Mesothelioom (kwaadaardige kanker van het long- of buikvlies);
- Asbest gerelateerde longkanker.
Wetgeving rondom asbest
De wet- en regelgeving op het gebied van asbest heeft zich in de loop der jaren flink ontwikkeld. Er zijn zowel op nationaal als Europees niveau afspraken gemaakt over het gebruik en verwijderen van asbest. Om risico's te vermijden moet worden voorkomen dat men aan asbestvezels wordt blootgesteld.
Hieronder een aantal wetgevingen die er voor zorgen dat men zich aan regels houdt om de risico's te beperken:
1978 - Verbod op spuitasbest
1983 - Asbestbesluit Arbeidsomstandigheden
1993 - Algemeen verbod asbest
2002 - Algemeen verbod België
2005 - Asbestproducten Besluit
2006 - Asbestverwijderings Besluit
De wet- en regelgeving op het gebied van asbest anno nu is als volgt samen te vatten: Particulieren en bedrijven mogen asbest niet (her)gebruiken, bewaren, verkopen, importeren, weggeven, opnieuw toepassen en bewerken.
Hoe kan je asbest herkennen?
Asbest herkennen is lastig. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets. Daarnaast zijn asbestvezels microscopisch klein en met het blote oog niet te zien.
Wat je gelukkig wel kan herkennen zijn de materialen waarin asbestvezels zijn verwerkt. Verder zegt de leeftijd van het materiaal iets over of er asbest in kan zitten of niet. Producten met los asbest mochten vanaf 1983 niet meer verkocht worden. Hechtgebonden asbest is vanaf 1993 verboden. Verder is asbest te herkennen aan onderstaande kenmerken:
- De functie en de eigenschap van het product is gerelateerd aan de eigenschappen van asbest;
- De productie en/of de verwerking van het product heeft plaatsgevonden in de jaren voor 1994;
- De locatie van het product;
- De structuur (vaak een honinggraad);
- De breukrand van de vezels;
- Gelaagde vezelopbouw.
Het is mogelijk materialen met asbest in woningen te herkennen. Definitief uitsluitsel of het materiaal daadwerkelijk asbest is of bevat, moet door een laborant worden gegeven. Dit is tevens de enige manier om met zekerheid te bepalen om welke soort asbest het gaat. Een asbestinventarisatie uitgevoerd door een gecertificeerd asbestinventarisatiebureau, maakt duidelijk of asbest in een woning zit.
Asbest verwijderen
Het niet zorgvuldig omgaan en verwijderen van asbest kan grote gevolgen hebben voor de uitvoerende persoon alsmede voor de gehele omgeving. Daarom dient asbest in de meeste gevallen verwijderd te worden door een 'Procescertificaat Asbestverwijdering' gecertificeerd asbest verwijderingsbedrijf zoals Buijs Asbest.
Bent u benieuwd hoe dat in zijn werk gaat? Hier leest u welke 5 fases we doorlopen om asbest veilig uit uw woning of bedrijfspand te verwijderen.
Heeft u een vraag over asbest, of over het herkennen en verwijderen van asbest? Neem dan contact met ons op, we helpen u graag verder.